sie 12, 2020 Dziecko

Furczenie w nosie u niemowlaka bez kataru

Zauważyłaś, że Twoje dziecko ma zatkany nosek, pomimo tego, że nie ma kataru? Słyszysz furczenie podczas oddychania lub chrapanie w trakcie snu? Dowiedz się, co może dolegać Twojemu dziecku i kiedy należy udać się z nim do lekarza!

Definicja świstów i furczenia

Powszechnie wiadomo, że podstawową funkcją układu oddechowego jest wymiana gazowa tlenu i dwutlenku węgla pomiędzy organizmem a środowiskiem zewnętrznym. Górne drogi oddechowe obejmują jamę nosową, jamę ustną, gardło i część krtani natomiast dolne drogi oddechowe – tchawicę oraz drzewo oskrzelowe. Przepływ powietrza przez drogi oddechowe generuje dźwięki lub szmery, dzięki którym można określić, czy układ oddechowy funkcjonuje prawidłowo. Niektóre choroby wpływają na głośność oraz formę słyszalnych szmerów.

W 1997 roku Amerykańskie Towarzystwo Klatki Piersiowej zaproponowano podział wydobywanych dźwięków z dróg oddechowych na: trzeszczenia (crackles) i świsty (wheezes). Dźwiękami ciągłymi są świsty i furczenia. Za świsty przyjęto dźwięki o wysokiej częstotliwości (około 500-700 Hz), które mają melodyjny i syczący dźwięk. Również ciągłe dźwięki, jednak o niskiej częstotliwości (około 100-200 Hz) i z charakterystycznym brzmieniem przypominającym chrapanie, nazywa się furczeniem. Powstają one w wyniku tzw. obturacji, czyli turbulentnego przepływu powietrza przez zwężone światło oskrzeli.

W Polsce przyjmuje się podział szmerów oddechowych na fizjologiczne i dodatkowe. Furczenie zalicza się do świstów o niskiej częstotliwości w kategorii dodatkowych szmerów oddechowych. Wynikają one głównie z obecności wydzieliny w drogach oddechowych. Osłuchanie oraz prawidłowe rozpoznanie szmerów oddechowych ma ogromne znaczenie diagnostyczne. Należy podkreślić, że jakiekolwiek szmery zawsze są oznaką nieprawidłowości w układzie oddechowym i nie występują u zdrowych małych pacjentów. W każdym przypadku należy zatem bacznie obserwować objawy i zgłaszać się na konsultację pediatryczną.

Co oznacza zatkany nos bez kataru?

Najczęstszą przyczynę zatkanego nosa stanowią infekcje wirusowe i bakteryjne. Takim zakażeniom towarzyszy często nieżyt nosa, powszechnie znany jako katar. Zdarzają się jednak sytuacje, w których pomimo braku kataru, nos nadal jest zatkany. Taka dolegliwość jest niezwykle uciążliwa dla najmłodszych, ponieważ samodzielnie nie potrafią poradzić sobie z zatkanym noskiem. W efekcie Twoje dziecko może być rozdrażnione, mieć gorsze samopoczucie, a nawet stracić apetyt czy mieć problemy ze snem.

Obecność ciała obcego w nosku dziecka

Zazwyczaj furczenie w nosie u dziecka wywołuje skojarzenie przebywania ciała obcego w nosie. Czasem chwila nieuwagi powoduje, że dziecko wkłada sobie do nosa, ucha lub buzi małe części zabawek bądź jedzenia, takie jak: klocek, pastylka, groszek, koralik, papierek – można wymieniać w nieskończoność, a co dziecko, to inna historia...

Pierwszymi objawami obecności ciała obcego w nosie jest zatkany nos i problemy maluszka z oddychaniem. Gdy przedmiot jest ostry, może dodatkowo uszkodzić błonę śluzową nosa i powodować krwawienie. W sytuacji, kiedy ciało obce znajduje się w nosie długo, z każdym wdechem istnieje ryzyko przesunięcia obiektu wyżej, gdzie przewód nosowy jest węższy. W takich sytuacjach może pojawić się stan zapalny, zaczerwienienie oraz obrzęk nosa. Mniejsze obiekty mogą przejść przez jamę nosową i krtań oraz przedostać się do płuc, co stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia.

W sytuacji obecności ciała obcego w nosie trzeba jak najszybciej udzielić dziecku pierwszej pomocy. Przedmiot można wyciągnąć wtedy, gdy jesteśmy w stanie chwycić go palcami. Nie używamy do tego pęsety, szydełka, patyczka ani innych urządzeń, które mogą wepchnąć ciało obce głębiej oraz uszkodzić nosek. Po jednej nieudanej próbie należy zrezygnować z dalszych działań i jak najszybciej udać się do szpitala lub laryngologa. Starsze dzieci warto spróbować nakłonić do tego, by oddychały przez usta.

Sapka u niemowlaka

Ciężki oddech bez zatkanego noska ani spływającego kataru może okazać się sapką niemowlęcą. Większość rodziców określa jej objawy jako furczenie i bulgotanie w nosku maluszka. Sapka u noworodka może mieć różne przyczyny: infekcję, alergię pokarmową, nieprawidłowe warunki, w jakich przebywa maluch. By odciążyć dziecko z tej dolegliwości, można zastosować kroplę soli fizjologicznej oraz aspirator elektryczny do odciągania wydzieliny. Sapka niemowlęca może być zwalczona również przy stosowaniu nawilżaczy powietrza i częstym wychodzeniu z dzieckiem na spacer. Jeżeli sapka nie ustępuje, konieczna będzie konsultacja z lekarzem pediatrą.

Furczenie w nosie i kaszel – zapalenie oskrzeli

Nieprawidłowe szmery oddechowe mogą być również przyczyną zapalenia oskrzeli. Głównym objawem jest kaszel, któremu towarzyszą furczenia i świsty. W przewlekłym bakteryjnym zapaleniu oskrzeli kaszel się utrzymuje, a osłuchowo potwierdzane są furczenia i rzężenia. Charczenie u niemowlaka lub starszego dziecka powinno być dokładnie zbadane i potwierdzone przez specjalistę. O ostatecznej diagnozie powinien zadecydować lekarz, który podejmie odpowiednie kroki w celu pozbycia się przyczyn i objawów danej dolegliwości.

Ostre zapalenie oskrzeli powstaje zazwyczaj po infekcji wirusowej gardła. Najczęściej wywołują je wirusy z różnych grup. Rzadko zdarza się, żeby choroba była wywołana zakażeniem bakteryjnym.

Choroba przebiega następująco: maluszek ma suchy kaszel, który przeradza się w mokry i pojawia się dużo wydzieliny. Z tego względu, że dziecko nie potrafi odkrztusić tej wydzieliny, połyka ją, przez co później cierpi na bóle brzuszka. Przy zakażeniach bakteryjnych wymagane jest podanie antybiotyku, przy wirusowych – leki rozrzedzające wydzielinę i, przy podwyższonej temperaturze, preparaty przeciwgorączkowe. W przypadku furczenia w nosku oraz uciążliwym kaszlu należy podawać dziecku duże ilości płynów, a także delikatnie oklepywać plecki pociechy, co ułatwi jej odkrztuszanie i pozbywanie się wydzieliny z dróg oddechowych.

Furczenie w nosie przy ząbkowaniu

Jednym z objawów towarzyszących ząbkowaniu może być furczenie w nosie u noworodka. Nie jest to typowy objaw ząbkowania, ale symptom towarzyszący wyrzynaniu się zębów. Charczenie u dziecka może wtedy dodatkowo towarzyszyć kaszelkowi, katarkowi lub innym infekcjom związanym z obniżeniem odporności w trakcie ząbkowania.

Specyficzne charczenie noworodka, świsty lub furczenie, zawsze oznaczają nieprawidłowe funkcjonowanie dróg oddechowych. Mogą oznaczać zaleganie wydzieliny lub ciała obcego w nosie bądź inne poważne dolegliwości. Należy zwrócić się do specjalisty, który postawi diagnozę oraz podejmie właściwe leczenie.

Często zadawane pytania: