sie 28, 2023Dziecko

Katar zatokowy u dziecka – objawy, leczenie, czas trwania

Zatkany nos i katar mocno uprzykrzają życie dorosłym. U dzieci urastają już jednak do rangi gigantycznego problemu – ze snem, jedzeniem i całą codzienną aktywnością, co dotyka w końcu całej rodziny. W dodatku przy zapaleniu zatok te objawy mogą być naprawdę uciążliwe – i jeszcze trwać wieczność. Jak sobie z nimi poradzić? Co trzeba wiedzieć o tej chorobie? I co pomoże na katar zatokowy u dziecka? Przeczytaj!

Katar zatokowy – objawy zapalenia zatok przynosowych. Co dolega dziecku?

Człowiek ma cztery pary zatok przynosowych: to takie jamy powietrzne znajdujące się wewnątrz kości czaszki. Są połączone z jamą nosową, dzięki czemu stale wentyluje je powietrze, a produkowana przez nie wydzielina znajduje ujście. Sytuacja się zmienia, gdy rozwija się zapalenie zatok przynosowych – a wraz z nim obrzęk wyścielającej je błony śluzowej, przez co wydzielina nie może się już wydostać. Pojawia się więc niedrożność nosa, główny objaw tej choroby, a do tego zwykle również:

• Katar zatokowy – często tzw. tylny, gdy wydzielina spływa po tylnej ścianie gardła, nierzadko powodując uczucie drapania, chrypkę i kaszel.
• Wrażenie rozpierania lub ból głowy i twarzy, najczęściej zlokalizowany u nasady nosa i w okolicy czoła, który nasila się przy pochylaniu głowy.
• Upośledzenie powonienia (czasem także smaku) lub utrata węchu.
• Ogólne złe samopoczucie.
• Ból zębów i nieświeży zapach z ust: w przypadku zapalenia zatok szczękowych, zwłaszcza tego wywołanego infekcją zęba.

Ile trwa katar zatokowy i co wywołuje zapalenie zatok?

Najczęstszą przyczyną takiego stanu rzeczy jest infekcja wirusowa, nieco rzadziej bakteryjna czy grzybicza lub alergia. Zwykle z zapaleniem zatok mamy do czynienia podczas przeziębienia, które wywołują wirusy. W jego przebiegu może natomiast dochodzić jeszcze do nadkażenia bakteryjnego. Często dzieje się to również w trakcie reakcji alergicznej – zwłaszcza tej nieleczonej i niewłaściwie kontrolowanej. Na grzybiczą infekcję narażone są z kolei maluchy z obniżoną odpornością oraz chore na cukrzycę.

Czasem zapalenie zatok rozwija się także wskutek ciągłego drażnienia błony śluzowej czynnikami fizycznymi (np. dymem papierosowym) bądź ma podłoże w infekcji zęba. Ryzyko nawracających zachorowań zwiększa ponadto skrzywienie przegrody nosa.

Ze względu na różny czas trwania objawów chorobowych rozróżniamy:

• Ostre zapalenie zatok przynosowych. Ustępuje do 12 tygodni, przy czym objawy mijają całkowicie. Najczęściej powoduje je infekcja wirusowa: wówczas trwa maksymalnie do 10 dni. Może przyjąć postać powirusową: wtedy nie mija po 10 dniach albo po upływie 5 dni od początku infekcji wręcz się nasila. Mogą je wywoływać również bakterie i w takim przypadku najczęściej towarzyszy mu gorączka powyżej 38°C, a dolegliwości są szczególnie dokuczliwe.

Czasem dodatkowo wskazuje się w tej grupie podostre zapalenie zatok, które trwa od 3 do 12 tygodni i zazwyczaj wiąże się z jeszcze bardziej nasilonymi objawami (do nich dochodzą jeszcze inne problemy, jak podrażnienia nosa oraz kaszel). Zwykle wynika z niedoleczenia postaci ostrej i przy właściwej terapii można się w pełni wykurować. Z kolei jeśli w ciągu roku pojawią się co najmniej cztery epizody chorobowe (pomiędzy okresami bez objawów), mówimy o nawracającym ostrym zapaleniu zatok.

• Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych. Trwa dłużej niż 12 tygodni, a objawy nie ustępują zupełnie. W jego przebiegu mogą mieć udział polipy nosa, zakażenia grzybicze i alergie, a także infekcje zębów, guzy w okolicy zatok albo choroby ogólnoustrojowe czy zaburzenia odporności. Zwykle chory boryka się z nim przez wiele lat – przechodząc etapy remisji i zaostrzeń. Przewlekły katar zatokowy może wymagać już leczenia innego niż farmakologiczne.

Katar zatokowy – jak leczyć, kiedy zgłosić się do lekarza?

U niemowlęcia czy małego dziecka każdą infekcję najlepiej skonsultować z lekarzem. Gdy pojawiają się objawy zapalenia zatok i nie mijają w ciągu kilku dni lub przybierają na sile, koniecznie odwiedź specjalistę. Lekarz zdiagnozuje problem na podstawie wywiadu oraz badań laryngologicznych i dodatkowych (to np. rynoskopia przednia, tomografia zatok) i wdroży odpowiednie leczenie.

W początkowej fazieostrego zapalenia zatok (podczas infekcji wirusowej) stosuje się leczenie objawowe, czyli płukanie nosa, nebulizacje i inhalacje. W przypadku gorączki i nasilonego bólu można sięgnąć po paracetamol i niesteroidowe leki przeciwzapalne (w zależności od wieku dziecka). Lekarz może jeszcze zalecić preparaty obkurczające naczynia błony śluzowej nosa, a gdy problem trwa dłużej: także glikokortykosteroidy donosowe. Bakteryjne zapalenie zatok może wymagać włączenia antybiotyku, a katar alergiczny – preparatów antyhistaminowych. Tych leków nie należy podawać dziecku na własną rękę.

W terapii przewlekłego zapalenia stosuje się głównie glikokortykosteroidy, czasem też leki biologiczne lub zabiegi chirurgiczne, przy czym podstawą jest leczenie choroby podstawowej, czyli przyczyny problemu.

Co na katar zatokowy u dziecka? Wypróbuj domowe sposoby!

W walce z ostrym (infekcyjnym) i przewlekłym zapaleniem zatok przynosowych mogą też pomóc domowe sposoby takie jak:

• Nebulizacje, inhalacje i irygacje (płukanie nosa). Zaopatrz się w mały i cichy nebulizator siateczkowy dla dzieci Helpmedi* – inhaluj malucha mgiełką z soli fizjologicznej, która pomoże rozrzedzić wydzielinę, oczyści i nawilży nos i zatoki oraz całe drogi oddechowe. Wielu dzieciom dobrze robi irygacja – płukanie nosa i zatok solą fizjologiczną za pomocą specjalnego irygatora.
• Odciąganie kataru u niemowląt, czyli oczyszczanie nosa. Niemowlęta nie są w stanie same wydmuchać wydzieliny, dlatego warto im pomóc. Do tego służą aspiratory. I jeżeli problem nie jest duży, wypróbuj elektryczny aspirator do nosa**: cichy i bezprzewodowy (wszędzie go zabierzesz). Na silny i głęboko zalegający katar polecamy Ci aspirator podłączany do domowego odkurzacza. Odciągnięcie kataru przynosi szybką ulgę, ułatwia jedzenie i zasypanie.

FAQ:

• Katar zatokowy: jak wygląda u dziecka?

Katar zatokowy najczęściej wiąże się z zaleganiem wydzieliny, czyli może powodować uczucie niedrożności nosa, bóle głowy i twarzy. Nierzadko też ścieka po tylnej ścianie gardła, wywołując chrypkę i kaszel. Zwykle ma podłoże w infekcji wirusowej.

• Co oznacza katar z krwią przy zapaleniu zatok?

Jeśli są to śladowe ilości krwi, mogą oznaczać, że doszło do pęknięcia naczynka: dość częstego problemu przy intensywnym wydmuchiwaniu nosa. Gdy jednak sytuacja się powtarza lub pojawiają się krwotoki, należy skonsultować się z lekarzem.

• Co na katar u dziecka przy zapaleniu zatok?

Leczenie zapalenia zatok przynosowych u dziecka musi ustalić lekarz. Gdy towarzyszy infekcji i ma łagodny przebieg, mogą pomóc domowe zabiegi takie jak nebulizacje czy irygacje. U niemowląt katar warto odciągać aspiratorem.

* Producent/dystrybutor: Actia sp. z o.o.

Produkt: NebuCare MAX Zestaw do nebulizacji niemowląt i dzieci

Zastosowanie: Nebulizacja solą fizjologiczną i podawanie leków

Uwaga! To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją lub etykietą.

** Producent/dystrybutor: Actia sp. z o.o.

Produkt: Aspirator elektryczny Electrino

Zastosowanie: Odciąganie kataru u niemowląt i dzieci

Uwaga! To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją lub etykietą.