Jakie jest prawidłowe ciśnienie krwi?
Jest jednym z podstawowych badań medycznych pacjentów borykających się z problemami sercowo-krążeniowymi i elementem profilaktyki u osób zdrowych, a można wykonać go wygodnie w domu – to pomiar ciśnienia. Wyniki pomiaru ciśnienia krwi trzeba natomiast dobrze zinterpretować, a jak to zrobić? I jakie jest prawidłowe ciśnienie krwi? Wyjaśniamy!
Ciśnienie skurczowe, ciśnienie rozkurczowe, czyli najważniejsze wartości pomiarowe
Niezależnie od rodzaju używanego ciśnieniomierza bądź warunków przeprowadzania badania (w placówce medycznej czy w domu) ciśnienie krwi zawsze mierzy się w milimetrach słupa rtęci (mmHg), a na wynik pomiaru składają się dwie wartości liczbowe, np. 120/80 (odczytywane „120 na 80”). Co oznaczają?
- Wyższa wartość to ciśnienie skurczowe, np. 120. To ciśnienie krwi, czyli siła, z jaką jest pompowana, w momencie wpływu do aorty – podczas skurczu mięśnia sercowego. Ciśnienie w tętnicach osiąga wówczas najwyższy poziom (czyli jest to maksymalne ciśnienie, jakie osiąga krew podczas pracy serca).
- Niższa wartość oznacza ciśnienie rozkurczowe (np. 80). To ciśnienie, jakie osiąga krew w tętnicach między uderzeniami serca (gdy to „odpoczywa”). W tym momencie ma minimalny poziom. Ta „druga” wartość ciśnienia krwi jest równie ważna, aby rozpoznać zaburzenia rytmu serca i inne dolegliwości.
Poziom ciśnienia skurczowego oraz rozkurczowego wykorzystuje się do oceny pracy mięśnia sercowego (i całego układu krążenia). I każdy aparat do mierzenia ciśnienia tętniczego krwi, jeśli przebieg badania jest prawidłowy, wskazuje obie te wartości. Ciśnienie rozkurczowe jest wartością pierwszą, wyższą, oznaczaną „SYS” (Systole), druga wartość to ciśnienie rozkurczowe – z oznaczeniem „DIA” (Diastole).
Jakie jest prawidłowe ciśnienie tętnicze?
Ciśnienie tętnicze zmienia się nawet wielokrotnie w ciągu doby, a wpływa na to m.in. pora dnia, aktywność organizmu przed pomiarem (np. wysiłek fizyczny) czy warunki wykonywania badania (np. rozmowa i poruszanie się w trakcie pomiaru). Co więcej, wartość ciśnienia tętniczego krwi zależy także od wieku, ogólnego stanu zdrowia oraz oczywiście od schorzeń, takich jak przypadłości kardiologiczne czy krążeniowe.
Za taki idealny wynik u człowieka dorosłego uważa się wartość ciśnienia skurczowego 120 mmHg, a ciśnienia rozkurczowego – 80 mmHg. U dzieci „idealne” ciśnienie krwi jest nieco niższe (u noworodków – 102/55 mmHg, a powyżej 1. r.ż. do około 8 lat – 110/75 mmHg). Wartość 120/80 mmHg nie jest optymalna dla każdego dorosłego – norma ta nie dotyczy np. osób starszych czy cukrzyków.
Oczywiście nie każde odstępstwo od tej normy 120/80 mmHg oznacza problem, bo o prawidłowym ciśnieniu krwi mówimy wtedy, gdy mieści się w przedziale od 120 do 129 mmHg (skurczowe) i 80-84 mmHg (rozkurczowe).
A nawet jeszcze wyższe wyniki interpretuje się jako wartości „prawidłowe wysokie” – jest to ciśnienie skurczowe od 130 do 139 mmHg oraz rozkurczowe 85-89 mmHg.
Jak interpretować wyniki pomiaru ciśnienia krwi?
Jednorazowy wysoki wynik pomiaru ciśnienia (także powyżej 140/90) nie jest jeszcze powodem do obaw. O niebezpiecznie wysokim ciśnieniu krwi mówi się, gdy wynosi około 180/120 i więcej – stan nazywa się przełomem nadciśnieniowym i wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej.
Powodem do niepokoju i podjęcia kroków w celu diagnozy nadciśnienia jest sytuacja, gdy wysokie ciśnienie krwi utrzymuje się przez dłuższy czas i w różnych warunkach, np. zarówno bezpośrednio po aktywności fizycznej, jak i także podczas odpoczynku. Zaleca się więc wykonywać pomiar ciśnienia krwi regularnie, np. przez tydzień, i o różnych porach dnia, aby móc wyciągnąć średnią.
Wyniki pomiarów ciśnienia należy zapisywać (najwygodniejszym rozwiązaniem jest ciśnieniomierz, który łączy się ze specjalną aplikacją, a program pomaga odczytywać i interpretować wyniki). Zdiagnozować nadciśnienie tętnicze (lub niedociśnienie, czyli niskie ciśnienie tętnicze) może wyłącznie lekarz specjalista.
Czy pomiar ciśnienia tętniczego w domu jest wiarygodny?
Wiarygodność pomiaru ciśnienia tętniczego krwi w warunkach domowych zależy od kilku kwestii. Przede wszystkim trzeba dysponować rzetelnym urządzeniem – kupić ciśnieniomierz, który (będąc wyrobem medycznym) spełnia europejskie normy, które dopuszczają błąd pomiaru do 3 mmHg.
Żeby sprawdzić rzetelność ciśnieniomierza, wykonaj kilka badań z rzędu – wyniki muszą być zbliżone (niewielkie wahania są naturalne).
Ciśnienie w domu należy mierzyć 2-3 razy dziennie i zawsze przestrzegać kilku zasad:
- nie podejmować wysiłku fizycznego tuż przed pomiarem ciśnienia,
- oprzeć łokieć, na który zakładamy mankiet, na stabilnym podłożu (np. stole),
- w ciągu 30 minut przed badaniem nie powinno się palić papierosów, pić kawy (lub innego napoju z kofeiną), a także przyjmować leków, które podwyższają lub obniżają ciśnienie krwi.
Jakie kupić urządzenie do pomiaru ciśnienia krwi w domu?
Na rynku pojawiło się wiele aparatów do mierzenia ciśnienia krwi w domu. Wciąż są dostępne ciśnieniomierze zegarowe, dokładne, ale przysparzające trudności zarówno w przeprowadzaniu badania, jak i w odczytywaniu wyników.
Polecanym rozwiązaniem jest ciśnieniomierz elektroniczny naramienny – mały, lekki, wygodny, pozbawiony plączących się przewodów. Należy wybrać sprzęt z certyfikatem CE. Ponadto warto zwrócić uwagę na łatwość obsługi, a także pamięć pomiarów. Świetnym rozwiązaniem jest połączenie ciśnieniomierza z aplikacją – w niej zapisuje się historia pomiarów, które można wysłać do lekarza np. e-mailem.
Nasz ciśnieniomierz PressioCheck Helpmedi ma jeszcze jedną ważną funkcję, a jest to Inteligentny Asystent Pomiarów, który wykrywa nieprawidłowości w przeprowadzaniu badania (np. niewłaściwe ułożenie ręki, rozmowę). Zamówisz go w naszym sklepie internetowym – szybko i wygodnie, zapraszamy!
FAQ:
Prawidłowe ciśnienie krwi to od 120 do 129 mmHg (skurczowe) oraz 80-84 mmHg (rozkurczowe). Wyróżnia się też „prawidłowe wysokie” ciśnienie krwi – 130-139 na 85-89 mmHg. Prawidłowy puls to między 60 a 100 uderzeń serca na minutę.
Wyniki pomiaru ciśnienia to zawsze dwie wartości – wyższa to ciśnienie skurczowe, a niższa to rozkurczowe. Należy sprawdzić, czy mieszczą się w normie. Utrzymujące się lub często występujące ciśnienie 140/90 mmHg i wyższe powinno obudzić czujność.
Należy zaopatrzyć się w dobry ciśnieniomierz i przestrzegać zasad przeprowadzania pomiaru – nie podejmować wcześniej aktywności fizycznej, nie palić papierosów, nie pić kawy, nie zażywać leków „na ciśnienie”, usiąść wygodnie i podeprzeć łokieć (ten, na który założymy mankiet). Podczas badania nie należy poruszać się i rozmawiać.