Jak stosować sól fizjologiczną do nosa u dzieci?
Roztwór soli fizjologicznej to preparat, który warto mieć w zanadrzu – zwłaszcza w domowej apteczce dla małych dzieci. Kosztuje grosze, można go kupić w każdej aptece, jest zupełnie bezpieczny i to już od pierwszych dni życia noworodka. Doskonale oczyszcza i nawilża błonę śluzową nosa (i nie tylko nosa!), przynosząc szybką ulgę np. podczas kataru. Czym tak naprawdę jest ten specyfik i w jaki sposób działa? Jak często stosować sól fizjologiczną u dzieci? Wyjaśniamy!
Czym jest sól fizjologiczna i jakie są rodzaje dostępnych soli?
Sól fizjologiczna to wodny roztwór chlorku sodu o wzorze chemicznym NaCl. Co do zasady każda sól fizjologiczna jest solą izotoniczną – oznacza to, że jej stężenie jest dokładnie takie samo jak w ciele człowieka i wynosi 0,9 g/l (0,9%). Można ją stosować zewnętrznie (np. do czyszczenia nosa, o czym za chwilę) i wewnętrznie – w celu uzupełnienia niedoboru jonów chloru i sodu. Sól fizjologiczną podaje się np. w kroplówkach.
Poza solą fizjologiczną w aptece spotkać można jeszcze:
- sól hipertoniczną – o wyższym stężeniu (np. 3%), która wykazuje silniejsze działanie, jednak nie ma zastosowania tak uniwersalnego jak sól fizjologiczna;
- sól z dodatkami – wzbogaconą np. hialuronianem sodu lub ektoiną, które wykazują dodatkowe działanie (np. przeciwzapalne lub antyalergiczne), lecz także nie sprawdzą się podczas niektórych zabiegów.
Alternatywą soli fizjologicznej w przypadku niektórych zastosowań może być woda morska.
Jak działa sól fizjologiczna?
- Jako chlorek sodu uzupełnia właśnie niedobory jonów sodu i chloru (np. po operacjach, w trakcie biegunki), zwłaszcza przy odwodnieniu.
- Oczyszcza i nawilża błony śluzowe dróg oddechowych i oczu oraz skórę. Jest obojętna dla tkanek, dlatego wykorzystuje się ją także do przemywania ran i skaleczeń.
- Rozpuszcza leki do podawania drogą wziewną lub za pomocą kroplówki.
Na co pomaga sól fizjologiczna do nosa dla dzieci?
Sól fizjologiczną u dzieci najczęściej stosuje się do nosa – zarówno podczas kataru (np. na zatkany nos), jak i do codziennej pielęgnacji niemowląt. W jaki sposób pomaga?
- Rozrzedza zalegającą wydzielinę, ułatwiając czyszczenie noska. Pozwala szybko się uporać z problemem zatkanego nosa. Uwadnia gęsty katar – dzięki temu może on samoczynnie wypłynąć lub być łatwiejszy do odciągnięcia aspiratorem.
- W codziennej pielęgnacji pomaga usunąć zanieczyszczenia nagromadzone na powierzchni błony śluzowej nosa małych dzieci – kurz, zaschnięte resztki treści pokarmowej czy grudki, jakie często tworzą się w nocy podczas snu.
- Sól fizjologiczna przynosi ulgę podczas infekcji. Oczyszcza i nawilża górne oraz dolne drogi oddechowe podczas nebulizacji. W tym wydaniu można w niej rozpuścić leki, które (podane drogą wziewną) zadziałają skuteczniej!
Sól fizjologiczna do nosa – jak stosować ją u dziecka?
- Aplikując po kilka kropli soli fizjologicznej do obu dziurek w nosie dziecka. Im mniejsze dziecko (a zatem też mniejszy nosek), tym mniej soli należy wkroplić (nawet 1-2 krople). Ten sposób należy wykorzystywać zarówno podczas codziennego oczyszczania nosa, jak i przed oraz po zabiegu odciągania kataru aspiratorem elektrycznym do nosa.
- Podczas nebulizacji – albo samodzielnie, albo rozpuszczając w niej leki (jeśli zaleci ich przyjmowanie lekarz). W tym celu należy zaopatrzyć się w urządzenie do nebulizacji, najlepiej nebulizator siateczkowy z małą, przeznaczoną dla dzieci maseczką (np. nebulizator NebuCare od Helpmedi z zapasem soli fizjologicznej). Zabieg polega na wdychaniu mgiełki, w którą nebulizator zamienia sól fizjologiczna.
Należy zawsze upewnić się co do rodzaju kupionej w aptece czy sklepie soli. Sól fizjologiczna ma bardzo szerokie zastosowanie. Natomiast już sól hipertoniczna czy ta z dodatkowymi składnikami nie może być wykorzystana do rozpuszczenia leków do nebulizacji.
Jak często stosować sól fizjologiczną u dzieci?
Katar jest niesamowicie uciążliwy dla dzieci – zwłaszcza tych najmłodszych (do 1. roku życia), które jeszcze nie oddychają ustami. Dlatego czyszczenie nosa jest tak ważne! Wydzielinę trzeba więc odciągać tak często, jak to konieczne – nawet wielokrotnie w ciągu doby. Przed każdym zabiegiem aspiracji należy zastosować sól fizjologiczną (ewentualnie niewielką ilość wody morskiej). Chyba że katar sam w sobie jest wodnisty, wtedy nie ma takiej konieczności. Zawsze warto też użyć soli po odciąganiu wydzieliny – nawilży śluzówkę i dziecku będzie lepiej się oddychać.
W przypadku stosowania soli do nebulizacji, warto zapytać o rekomendację lekarza. Do jednego zabiegu wykorzystuje się całą ampułkę soli fizjologicznej. Gdy katar jest duży i pojawiają się inne dolegliwości związane z infekcją dróg oddechowych (np. kaszel), zwykle zaleca się powtórzyć nebulizację 2-3 razy dziennie. Nebulizacje warto też przeprowadzać profilaktycznie – kilka razy w tygodniu.
Stosując sól fizjologiczną, aby nawilżyć i oczyścić nos dziecka, zaleca się robić to 1-2 razy dziennie (np. rano i wieczorem), zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, gdy powietrze jest suche i zanieczyszczone.
Jak jeszcze można stosować sól fizjologiczną u dziecka?
Dostępna w ampułkach sól fizjologiczna jest produktem sterylnym – pozbawionym wszelkich zanieczyszczeń. Dlatego nie powinno się pozostawiać otwartej ampułki i wykorzystywać jej zawartości po upływie kilku godzin. Na szczęście w przypadku niemowląt sól fizjologiczną można jeszcze wykorzystać na inne sposoby!
Soli fizjologicznej można użyć do szeroko pojętej toalety dziecka.
Aplikując po jednej kropli roztworu soli do każdego oka dziecka, usuniemy z nich ewentualne zanieczyszczenia, nawilżymy je i ochronimy przed przesuszaniem, dzięki czemu maluszkowi będzie się komfortowo patrzeć. Sól można też wykorzystać do czyszczenia uszu. Nadaje się do przemywania wszelkich ran i skaleczeń.
Uwaga! Należy pamiętać, aby zawsze upewnić się, który rodzaj roztworu soli stosujemy. Niektóre z nich nie mogą być wykorzystywane do przemywania oczu czy ran. Zawsze warto zapoznać się z ulotką, a w razie wątpliwości – poradzić farmaceuty lub lekarza.
FAQ:
Sól fizjologiczną można wykorzystać do pielęgnacji dziecka – do oczyszczania oczu, nosa, uszu i przemywania ran; podczas infekcji – do rozrzedzenia kataru (przed zabiegiem aspiracji) i nawilżania błony śluzowej nosa; w przypadku chorób dróg oddechowych warto stosować inhalacje z soli fizjologicznej (zwłaszcza nebulizacje), w niej można też rozpuszczać leki przeznaczone do podawania drogą wziewną.
Aplikując po kilka kropli do obu dziurek w nosie (ułatwia czyszczenie noska i dobrze nawilża) lub podczas nebulizacji.
Do pielęgnacji – każdego dnia. W przypadku kataru – tak często, jak to potrzebne. Do nebulizacji – według zaleceń lekarza (zwykle 2-3 razy dziennie podczas infekcji).