mar 10, 2025 Dziecko

Krup wirusowy u dzieci – ostre podgłośniowe zapalenie krtani

Ostre podgłośniowe zapalenie krtani, zwane potocznie krupem, to jedna z najczęstszych chorób wieku dziecięcego, przebiegająca z charakterystycznym szczekającym kaszlem i trudnościami w oddychaniu. Dzięki wczesnemu rozpoznaniu i odpowiedniemu leczeniu krup zwykle przebiega łagodnie i ustępuje bez powikłań. W tym artykule omówimy, czym dokładnie jest podgłośniowe zapalenie krtani, czym się objawia i jak je leczyć.

Czym jest krup u dzieci?

Krup u dzieci, znany fachowo jako podgłośniowe zapalenie krtani, to choroba układu oddechowego wynikająca najczęściej z infekcji wirusowej. Wywołuje go szereg wirusów, m.in. paragrypy, grypy A i B, adenowirusy czy RSV.

Krup występuje głównie u maluchów w wieku od około 6. miesiąca do 5–6. roku życia. Szczyt zachorowań przypada zazwyczaj na sezon jesienno-zimowy, kiedy infekcje górnych dróg oddechowych są najczęstsze. Ponieważ choroba ma najczęściej podłoże wirusowe, może szerzyć się wśród małych dzieci przebywających w żłobkach, przedszkolach czy innych skupiskach.

Charakterystyczne dla krupu jest to, że u dziecka rozwija się obrzęk i stan zapalny w obrębie krtani, szczególnie w okolicy podgłośniowej. Ta część dróg oddechowych jest u maluchów dość wąska, dlatego nawet niewielki obrzęk może szybko wywołać duszność i słynną „szczekającą” chrypkę.

Jak rozpoznać krup u dzieci?

Najczęściej krup, określany też jako wirusowe zapalenie krtani, daje się rozpoznać po bardzo charakterystycznym kaszlu – przypominającym szczekanie psa lub foki. W większości przypadków krup ma łagodny przebieg, a dzieci chorują przez 2–3 dni, po czym objawy samoistnie się wyciszają.

Oczywiście diagnostyka powinna obejmować wizytę u pediatry, by wykluczyć inne poważne stany, jak zapalenie nagłośni czy obecność ciała obcego w drogach oddechowych. Lekarz na podstawie badania klinicznego i oceny ogólnego stanu dziecka (m.in. pomiaru saturacji, wysłuchania świstu krtaniowego) określi, czy konieczna jest dalsza obserwacja, czy wystarczy leczenie w warunkach domowych.

Krup – objawy

Choć w wielu przypadkach krup bywa łagodny, warto wiedzieć, które symptomy wymagają bacznej obserwacji:

• Szczekający kaszel – najbardziej rozpoznawalny sygnał krupu.
• Łagodne objawy przeziębienia – np. katar czy niewysoka gorączka mogą poprzedzać właściwe objawy krupu.
• Objawy duszności – dziecko ma trudności z nabraniem powietrza, może pojawić się świst krtaniowy (tzw. stridor).
• Ból gardła – częsta dolegliwość przy stanach zapalnych w okolicy krtani.
• Niepokój dziecka – wynika z poczucia braku tchu i może nasilać problemy z oddychaniem.

W większości przypadków kaszel i chrypka ograniczają się do łagodnej formy, jednak czasem – gdy obrzęk krtani jest większy – dziecko może wymagać fachowej pomocy lekarskiej.

Krup wirusowy: przyczyny

U zdecydowanej większości małych pacjentów krup ma etiologię wirusową. Za wirusowe zapalenie krtani odpowiadają najczęściej:

• Wirusy paragrypy (stanowiące nawet do 75% przypadków),
• Wirus grypy A i B,
• Adenowirusy,
• RSV (syncytialny wirus oddechowy),
• Metapneumowirus ludzki (hMPV).

Rzadsze są przypadki krupu wywołanego przez bakterie, np. maczugowca błonicy (bakteria ta jednak dzięki obowiązkowym szczepieniom niemal nie wywołuje już zapalenia krtani w Polsce), gronkowca złocistego czy dwoinkę zapalenia płuc. Warto także wspomnieć o czynnikach sprzyjających: dym tytoniowy, niska wilgotność powietrza, przebywanie wśród osób przeziębionych czy ogólne osłabienie odporności dziecka zwiększają ryzyko zachorowania.

Krupowe zapalenie krtani: jak leczyć?

Krupowe zapalenie krtani najczęściej leczy się objawowo, łagodząc obrzęk dróg oddechowych i zapewniając dziecku komfortowe warunki do oddychania.

1. Nebulizatory

• Nebulizacja z soli fizjologicznej pomagają nawilżyć drogi oddechowe.
• Zestawy do nebulizacji – komplety z maską i ustnikiem – są również niezastąpione, gdy dziecko potrzebuje wziewnej formy leku. W domowych warunkach dają możliwość szybkiego działania w razie nasilenia objawów. Nebulizator kompresorowy to w tym przypadku świetna opcja ze względu na jego uniwersalność- można w nim zastosować większość leków do nebulizacji a wymienne maseczki pozwalają na pomoc całej rodzinie. – Pamiętaj aby leki zawsze stosować po konsultacji z lekarzem!

2. Aspiratory

• Przydatne zwłaszcza u młodszych dzieci z towarzyszącym katarem.
• Oczyszczanie nosa z wydzieliny ułatwia oddychanie i może zapobiegać wtórnym zakażeniom bakteryjnym.

Katarek Nebulizator Kompresorowy

Zobacz produkt

Regularne stosowanie powyższych akcesoriów – zwłaszcza nebulizacji – może przynieść dziecku znaczną ulgę w oddychaniu, a rodzicom da poczucie lepszej kontroli nad przebiegiem choroby. Lekarz może także zalecić:

1. Glikokortykosteroidy

• Podawane są w formie doustnej (np. deksametazon) lub wziewnej (np. budezonid) łagodzą stan zapalny i są skuteczne w redukcji obrzęku błony śluzowej.
• Poprawa często następuje w ciągu kilku godzin.

2. Nebulizację z adrenaliną (epinefryną)

• Zarezerwowana jest raczej dla stanów umiarkowanych i ciężkich, gdy dziecko ma znaczną duszność.
• Działa szybko, ale efekt utrzymuje się kilka godzin. Potrzebna jest więc obserwacja w warunkach szpitalnych.

3. Tlenoterapię

• Stosuje się ją u dzieci z niską saturacją (poniżej ok. 92%).

W ciężkich przypadkach – z nasilonym świstem krtaniowym i dusznością – konieczna bywa hospitalizacja. Dziecko może wymagać intensywnej terapii i stałego monitorowania stanu zdrowia.

Dodatkowe sposoby łagodzące krup u dzieci

Oprócz metod stricte terapeutycznych istnieją także dodatkowe rozwiązania, które wspierają proces zdrowienia i poprawiają komfort malucha:

1. Spokój i uspokojenie dziecka

Przytulenie i kojący ton głosu rodziców potrafią wiele zdziałać, bo niepokój dziecka nasila duszność.

2. Zimne powietrze

Krótkie wyjście na balkon czy otwarcie lodówki i „złapanie” chłodniejszego powietrza może doraźnie zmniejszyć obrzęk krtani.

3. Nawilżanie powietrza

Choć badania nie zawsze potwierdzają skuteczność parowania w łazience czy gorącej wody, wiele dzieci subiektywnie odczuwa ulgę w dobrze nawilżonym pomieszczeniu.

4. Unikanie leków przeciwkaszlowych

Syropy hamujące kaszel (z dekstrometorfanem) nie są zalecane w leczeniu krupu.

Krup – choroba, profilaktyka

Choć krup u dzieci najczęściej nie zagraża życiu, warto pamiętać o kilku ważnych działaniach zapobiegawczych. Szczepienia, karmienie piersią w pierwszych miesiącach życia, a także dbałość o higienę i systematyczne wietrzenie pomieszczeń znacząco ograniczają ryzyko infekcji wirusowych prowadzących do podgłośniowego zapalenia krtani u dzieci. Na ostre zapalenie krtani korzystnie wpływa też zdrowa dieta z odpowiednią dawką witamin, właściwa wilgotność powietrza oraz unikanie dymu tytoniowego. W przypadku dzieci z alergiami istotna jest eliminacja czynników uczulających, które mogą sprzyjać podrażnieniom w obrębie dróg oddechowych.

FAQ:

1. Jak długo trwa krup u dzieci?

Zwykle krup u dzieci trwa od 2 do 3 dni, choć czasem objawy mogą utrzymywać się do tygodnia. Jeśli zauważysz znaczne nasilenie dolegliwości lub utrzymywanie się duszności ponad ten czas, skonsultuj się z lekarzem.

2. Czy podgłośniowe zapalenie krtani zawsze wymaga pobytu w szpitalu?

W przypadku łagodnego przebiegu choroby można leczyć ją w domu. Hospitalizacja jest konieczna, gdy objawy są bardzo nasilone (wyraźna duszność, sinica, spadek saturacji).

3. Jak rozpoznać objawy krupu?

Rozpoznanie podgłośniowego zapalenia krtani zwykle zaczyna się od tzw. szczekającego kaszlu, wraz z którym występują łagodne objawy przeziębienia i ból gardła.

To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą