Lifestyle
Sól fizjologiczna – zastosowanie, właściwości i rodzaje
Niezbędnik w domowej apteczce – sól fizjologiczna. Do inhalacji na katar i kaszel, do oczyszczania i pielęgnacji oczu, nosa, uszu i przemywania ran – jej zastosowanie jest wszechstronne, skład prosty i bezpieczny, a cena wyjątkowo atrakcyjna. Co warto wiedzieć o roztworze chlorku sodu, czyli jakie ma właściwości, jakie są jego rodzaje i jak go poprawnie stosować – o tym w naszym poradniku. Zapraszamy do lektury!
Co to jest sól fizjologiczna i jakie ma właściwości?
Solą fizjologiczną potocznie i powszechnie nazywamy roztwór soli fizjologiczny – wodny roztwór chlorku sodu (NaCl), o stężeniu 0,9%. Jest to podstawowy, najprostszy wariant tego typu preparatu. I określamy go izotonicznym, gdyż podobne stężenie mają płyny ustrojowe w organizmie człowieka, np. osocze krwi czy łzy. Z tego też względu sól fizjologiczna znalazła tak wszechstronne zastosowanie w medycynie – począwszy od infuzji: nawadniania dożylnego. Natomiast jako prosty, bezpieczny już od 1. dnia życia, pozbawiony konserwantów, tani preparat jest używana chętnie także w domu – do higienizacji i pielęgnacji niemowląt czy nebulizacji dróg oddechowych.
Taka „domowa” sól fizjologiczna* jest dostępna w każdej aptece, w postaci niedużych, tanich ampułek do jednorazowego użytku. Stanowi niezbędnik domowej apteczki, zwłaszcza gdy mamy w domu dziecko, ale nie tylko. Z powodzeniem może zastąpić wiele specyfików takich jak krople do oczu czy spray do nosa na katar.
Stosowanie soli fizjologicznej do infuzji (kroplówki) uzupełnia niedobory jonów sodu i chloru, które pojawiają się na skutek zaburzeń gospodarki elektrolitowej w trakcie i po różnych zabiegach lub w przebiegu odwodnienia (np. silnych biegunek, wymiotów czy poparzeń). W domowych warunkach sól fizjologiczna (do inhalacji, przemywania) jest wykorzystywana przede wszystkim do rozrzedzania wydzielin oraz oczyszczania i nawilżania błon śluzowych.
Jakie są rodzaje soli fizjologicznej?
Jak wspomnieliśmy, najczęściej mamy do czynienia z solą fizjologiczną izotoniczną – czyli po prostu z roztworem wodnym chlorku sodu o stężeniu 0,9%: tyle, bez żadnych dodatków. Natomiast w aptekach dostępna jest również sól o podniesionym stężeniu chlorku sodu lub z dodatkowymi substancjami nawilżającymi i łagodzącymi.
- Sól hipertoniczna ma wyższe stężenie chlorku sodu – od 1 do nawet 10%. Sprawdza się zwłaszcza do rozrzedzania wydzielin, np. kataru, ponieważ „ściąga” wodę do miejsca aplikacji. Dodatkowo obkurcza śluzówkę – pomaga zmniejszyć obrzęk, wrażenie zatkanego nosa i dyskomfort oraz łagodzi kaszel (nebulizacja). Nie ma natomiast aż tak szerokiego zastosowania, jak sól izotoniczna. Przykładowo nie można używać jej do przemywania oczu czy ran. Nie nadaje się też do rozcieńczania leków podawanych metodą nebulizacji.
- Sól fizjologiczna z dodatkami, np. kwasem hialuronowym i ektoiną, ma jeszcze lepsze właściwości nawilżające, łagodzące czy ochronne. Sól z kwasem hialuronowym dodatkowo silniej nawilża błony śluzowe nosa czy całych dróg oddechowych. Podobnie działa sól wzbogaconą o ektoinę, ponadto łagodzi stany zapalne i chroni śluzówkę przed czynnikami zewnętrznymi. Oba rodzaje specyfiku można aplikować do nosa (krople) lub w postaci aerozolu do dróg oddechowych (podczas nebulizacji). Nie wolno ich natomiast stosować w nebulizatorze siateczkowym czy ultradźwiękowym, które może uszkodzić.
Jakie zastosowanie ma sól fizjologiczna?
Zastosowanie soli fizjologicznej już pokrótce omówiliśmy wyżej, ale sprawdźmy, jak i w jakim celu można ją wykorzystać w domowej pielęgnacji lub jako wsparcie leczenia infekcji i innych schorzeń. Wyjaśnijmy też, jak prawidłowo stosować sól fizjologiczną.
Sól fizjologiczna do inhalacji – nebulizacji dróg oddechowych
Izotoniczny, zwykły roztwór soli fizjologicznej to podstawowy wkład do każdego nebulizatora. Rozcieńczysz w niej leki, a możesz też wykorzystać ją samą, do oczyszczającej i nawilżającej drogi oddechowe nebulizacji i w profilaktyce schorzeń układu oddechowego. Jest przeznaczona do stosowania w sprzęcie każdego typu, zatem możesz zadbać o nowoczesny – bezprzewodowy, kompaktowy, ultracichy nebulizator siateczkowy**, który uczyni zabiegi maksymalnie wygodnymi.
Sól fizjologiczna do nebulizacji zmienia się podczas zabiegu w aerozol, mgiełkę, którą wystarczy kilka minut pooddychać. Pomaga rozrzedzić zalegającą wydzielinę, a zatem ją odkrztusić (atak kaszlu po nebulizacji to normalne i korzystne zjawisko!). Poza tym oczyszcza i nawilża, przynosi ulgę i poprawia komfort oddychania. Dziś coraz częściej lekarze na schorzenia dróg oddechowych przepisują leki do nebulizacji – metoda podawania leków drogą wziewną jest szybsza i wydajniejsza, a przy tym i mniej inwazyjna niż standardowa farmakologia – i tego typu preparaty rozcieńcza się właśnie izotonicznym roztworem soli fizjologicznej.
Sól fizjologiczna do nosa – na katar i do higienizacji
Kolejne zastosowanie specyfiku – sól fizjologiczna na katar oraz do higienizacji nosa. Jak wyżej – rozrzedza wydzielinę, oczyszcza i nawilża błonę śluzową, czyli pomaga się pozbyć kataru i poprawić komfort oddychania. Wystarczy zaaplikować jedną albo kilka kropli do nosa, odczekać chwilę, usunąć katar. Można jej używać od 1. dnia życia i jest bardzo pomocna w odciąganiu katary u dzieci. Kropelka przed zabiegiem rozrzedza wydzielinę, więc aspirator skuteczniej ją odciąga. A druga, zapuszczona po zabiegu, dokładnie oczyści i nawilży błonę śluzową, przynosząc ulgę. Genialnie sprawdza się też po prostu w codziennej higienizacji nosa noworodków czy niemowląt.
Sól fizjologiczna do oczu, uszu i przemywania ran
Zwykły roztwór soli fizjologiczny (0,9%) – izotoniczny możesz stosować jak krople oczyszczające i nawilżające do oczu. W tym przemywać i zapuszczać nimi oczka niemowlaka, aby delikatnie pozbyć się śpiochów oraz przywrócić maluchowi komfort patrzenia. Podobnie jest z uszami i – jak wyżej – z nosem dziecka. Ponadto przydaje się też do przemywania skaleczeń i ran – oczyszcza i wspomaga regenerację skóry. To tani, bezpieczny i prosty, i tylko jeden (ale za to wszechstronny!) specyfik w domowej apteczce. Wystarczy, że zrobisz sobie większy zapas i już masz wszystko, co potrzebne do codziennej higienizacji i pielęgnacji swojego szkraba.
FAQ:
- Co to jest sól fizjologiczna?
Sól fizjologiczna jest wodnym roztworem chlorku sodu NaCl (a chlorek sodu znamy też jako sól kuchenną) o stężeniu 0,9%, który nazywamy izotonicznym. Na rynku są dostępne także sole hipertoniczne o większym, np. 3% stężeniu.
- Co daje inhalacja solą fizjologiczną?
Sól fizjologiczną można zastosować do nebulizacji – czyli inhalacji mgiełką. Sama ma działanie rozrzedzające wydzielinę, oczyszczające i nawilżające. Służy jednak także do rozcieńczania leków do nebulizacji (to nieinwazyjna, skuteczna forma terapii).
- Jaką sól fizjologiczną kupić?
To zależy od jej zastosowania. Zwykły izotoniczny roztwór chlorku sodu sprawdzi się na katar i do nebulizacji, do oczyszczania i nawilżania nosa i oczu. Sól hipertoniczna (większe stężenie NaCl) lub z dodatkiem kwasu hialuronowego i ektoiny skuteczniej rozrzedza wydzielinę, nawilża i łagodzi, jednak ma ograniczone zastosowanie.
*Producent soli fizjologicznej: Laboratoire UNITHERE
Importer/Dystrybutor: Duna Sp. z o.o.
Produkt: Katarek Secure + roztwór soli fizjologiczny NaCla 0,9% 20 x 5 ml
Zastosowanie: Nebulizacje, higienizacja nosa, oczu i uszu, przemywanie ran.
Uwaga! To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.
** Producent nebulizatora: NE-M01L: Contec Medical Systems Co.,LTD
Podmiot odpowiedzialny: NE-M01L: Shanghai International Holding Corp. GmbH (Europe)
Producent soli fizjologicznej: Laboratoire UNITHERE
Produkt: Zestaw do nebulizacji NebuCare Secure+
Zastosowanie: Nebulizacja dzieci i dorosłych, lecznicze inhalacje rozpylonego leku przez układ oddechowy.
Uwaga! To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.
