RodzinaParagrypa – co to jest?
Paragrypa to infekcja wywoływana przez wirusy paragrypy (HPIV). Są one drugim – po wirusie RSV – najczęstszym czynnikiem ostrych zakażeń układu oddechowego u niemowląt i małych dzieci i odpowiadają za nawet 30% hospitalizacji dzieci z powodu infekcji dróg oddechowych1. W większości przypadków choroba ma łagodny przebieg, lecz nie należy jej bagatelizować. Co warto o niej wiedzieć? Przeczytaj!
Wirus paragrypy
Wirus paragrypy (human parainfluuenza viruses – HPIV, wirus grypy rzekomej) to wirus z rodziny Paramyxoviridae i podrodziny Paramyxoviridae. U ludzi zakażenia wywołują cztery główne jego typy: 1, 2, 3 i 4. Choć nazwa sugeruje podobieństwo, nie są to wirusy grypy – stanowią odrębną grupę patogenów.
Poszczególne typy wirusa paragrypy atakują różne obszary górnych i (rzadziej) dolnych dróg oddechowych.
- Typy HPIV-1 i HPIV-2 najczęściej wywołują zapalenie krtani, tchawicy i oskrzeli u dzieci. W przebiegu choroby często występuje uogólnione zapalenie i obrzęk błony śluzowej górnych dróg oddechowych. Zwężą się obszar podgłośniowy, co wywołuje niedrożność górnych dróg oddechowych i objawy typowe dla ostrego zapalenia krtani. Infekcja może mieć łagodny (częściej) lub ciężki przebieg.
- Typ HPIV-3 odpowiada głównie za zapalenia płuc u niemowląt.
- Typ HPIV-4 występuje znacznie rzadziej i powoduje łagodniejsze infekcje górnych dróg oddechowych, natomiast (inaczej niż pozostałe typy) może wywołać objawy już pierwszym miesiącu życia dziecka pomimo matczynych przeciwciał.
Pierwotne (pierwsze) zakażenia HPIV u dzieci przebiegają z reguły dość ciężko i nierzadko wymagają hospitalizacji, natomiast reinfekcje – występujące przez całe życie – zwykle ograniczają się już do łagodnych zakażeń górnych dróg oddechowych. Wirusy paragrypy mogą jednak powodować poważną chorobę także u osób dorosłych, zwłaszcza z osłabionym układem odpornościowym (np. starszych, przewlekle chorych).
Paragrypa: objawy zakażenia wirusem paragrypy
Objawy paragrypy zależą od typu wirusa i wieku chorego. Zakażenie może przebiegać bezobjawowo bądź łagodnie (lekki katar i kaszel) bądź prowadzić do poważnych stanów, takich jak podgłośniowe zapalenie krtani (krup, pseudokrup), zapalenie oskrzelików, oskrzeli lub płuc – zwłaszcza u małych dzieci.
Wirusy HPIV-1 i 2 są jedną z najczęstszych przyczyn podgłośniowego zapalenia krtani u dzieci w wieku między 6 miesięcy a 3 lata. Do głównych objawów infekcji należą:
- szczekający kaszel (głośny, suchy, przypominający szczekanie psa);
- chrypka;
- stridor – świst krtaniowy przy wdechu, szczególnie nasilony przy płaczu lub wysiłku;
- trudności w oddychaniu;
- gorączka (zwykle umiarkowana);
- objawy grypopodobne: katar i ból gardła.
Krup występuje nagle, często w nocy. W większości przypadków mija samoistnie i szybko – po 2–5 dniach, ale może wymagać hospitalizacji. U większości (60%) dzieci symptomy ustępują w ciągu 48 godzin. Nieliczne maluchy mają objawy przez ponad tydzień, a tylko mniej niż 6% dzieci wymaga leczenia szpitalnego2.
Z kolei wirus HPIV-3 najczęściej powoduje infekcje dolnych dróg oddechowych – także u niemowląt i małych dzieci. Może pojawić się wysoka gorączka, kaszel i świszczący oddech czy duszność, wskazujące na potencjalne zapalenie oskrzeli bądź płuc.
W przypadku paragrypy wywołanej przez wirusa HPIV-4 mamy do czynienia z raczej łagodną infekcją górnych dróg oddechowych, której objawami są lekki katar, kaszel, ból gardła czy podwyższona temperatura ciała.
Jak już wspomnieliśmy, zakażenie wirusem paragrypy najciężej przechodzą małe dzieci (pierwsze zakażenie) i osoby słabszego zdrowia, natomiast starsze dzieci i dorośli zwykle doświadczają łagodnych objawów, które ustępują samoistnie.
Leczenie paragrypy
Po stwierdzeniu paragrypy wdraża się zwykle leczenie objawowe, ponieważ nie istnieje skuteczny lek przeciwwirusowy zwalczający przyczyną choroby. Do tej pory nie opracowano też szczepionki, dlatego warto pomyśleć również o profilaktyce infekcji, zwłaszcza jesienią i wiosną.
- Leczenie farmakologiczne
Leczenie farmakologiczne paragrypy zależy głównie od objawów – czy jest to łagodna infekcja, czy też zapalenie kratni, oskrzeli bądź płuc. Jeśli rozwinie się ciężkie podgłośniowe zapalenie krtani, lekarz może zalecić glikokortykosteroid, np. deksametazon, który zmniejsza obrzęk krtani. Z kolei w przypadku duszności i trudności w oddychaniu często podaje się leki rozszerzające drogi oddechowe.
Częścią leczenia jest też zbijanie gorączki (jeśli występuje). W domowej apteczce dziecka warto więc mieć bezdotykowy termometr na podczerwień*, który pozwoli kontrolować temperaturę w nocy, gdy najczęściej dochodzi do nasilenia objawów.
- Leczenie domowe
Leczenie domowe paragrypy polega głównie na wsparciu w łagodzeniu objawów. Wspomagająco działa oczyszczanie i nawilżanie dróg oddechowych solą fizjologiczną lub wodą morską podczas nebulizacji. Ten rodzaj inhalacji może łagodzić obrzęk krtani, pomaga też rozrzedzić i odkrztusić wydzielinę zalegającą w drogach oddechowych. Do domowej apteczki warto kupić bezprzewodowy nebulizator siateczkowy**, który będzie wspierać całą rodzinę podczas różnych infekcji. Ważne jest również picie dużej ilości płynów, częste wietrzenie mieszkania i nawilżanie powietrza.
W przypadku silnego kataru u najmniejszych dzieci warto zastosować aspirator podłączany do odkurzacza (gęsta, zalegająca wydzielina), elektryczny lub ustny (lekki, wodnisty katar).
- Leczenie ratunkowe
Leczenie ratunkowe jest wdrażane w najcięższych przypadkach podgłośniowego zapalenia krtani bądź zapalenia płuc. Hospitalizacji wymaga niewielki odsetek dzieci, ale choroby nie należy bagatelizować – wymaga ona obserwacji, ponieważ pogorszenie może nastąpić szybko (zwłaszcza u niemowląt i dzieci z chorobami układu oddechowego).
FAQ:
1. Czym jest paragrypa?
Paragrypa to wirusowa infekcja dróg oddechowych wywoływana przez ludzkie wirusy paragrypy (HPIV), niezwiązana z grypą. U dzieci często wywołuje zapalenie krtani (HPIV-1 i 2) lub płuc (HPIV-3), natomiast u dorosłych zwykle ma łagodny przebieg.
2. Jakie są główne typy wirusa paragrypy?
Wyszczególniamy cztery typy wirusa paragrypy: HPIV-1, HPIV-2, HPIV-3 i HPIV-4, które powodują różne objawy i są szczególnie aktywny w różnych sezonach (zwykle jesienią lub wiosną).
3. Czy paragrypa jest niebezpieczna?
U zdrowych osób dorosłych i starszych dzieci paragrypa zwykle przebiega łagodnie, natomiast u maluchów jest jedną z głównych przyczyn ciężkich zakażeń układu oddechowego – podgłośniowego zapalenia krtani i zapalenia płuc.
* Producent: HuBdic CO., LTD 301,191-1, Anyang-dong, Manan-gu, Anyang-si, Gyeonggi-do, 14084, Korea, tel: 82-31-442-4499 [email protected]
Podmiot odpowiedzialny: EU Compliance Partner OÜ „Pärnu mnt 139b-14 11317 Tallinn, Estonia” [email protected]
Podmiot prowadzący: Actia Sp. z o.o. ul. Krakowskie Przedmieście 7 , 32-085 Modlniczka [email protected]
Produkt: Termometr bezdotykowy na podczerwień Thermofinder
Zastosowanie: Pomiar temperatury ciała, otoczenia, cieczy i przedmiotów
Uwaga! To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.
** Producent nebulizatora: Contec Medical Systems Co.,LTD. Adres: No.112 Qinhuang West Street, Economic & Technical Development Zone, Qinhuangdao, Hebei Province
Podmiot odpowiedzialny: Prolinx GmbH Brehmstr. 56, 40239, Duesseldorf, Germany
Podmiot prowadzący: Actia Sp. z o.o. ul. Krakowskie Przedmieście 7 , 32-085 Modlniczka [email protected]
Produkt: Nebulizator siateczkowy NebuCare
Zastosowanie: Nebulizacja dzieci i dorosłych, lecznicze inhalacje rozpylonego leku przez układ oddechowy.
Uwaga! To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.
Źródła:
- E. Abramczuk i in., Wirusy paragrypy w aspekcie zakażeń wirusowych osób po przeszczepach szpiku lub płuc, „Postępy Mikrobiologii” 2013, nr 52 (2), s. 154, http://am-online.org/web/archiwum/vol5222013153.pdf (dostęp 30.07.2025). ↩︎
- A. J. Sybilski, Pseudokrup – ostre zapalenie krtani, „Alergoprofil” 2022, t. 18, nr 1, s. 9, https://journalsmededu.pl/index.php/alergoprofil/article/view/1731/1634 (dostęp 30.07.2025). ↩︎
