Dziecko
Przyczyny i leczenie przewlekłego kataru u dzieci
Długo utrzymujący się, nawracający czy wręcz przewlekły katar u dziecka to ogromna uciążliwość i dla malucha, i dla rodziców – destabilizuje stały rytm dnia, ogranicza część aktywności, powoduje rozdrażnienie i apatię. Jak sobie z nim poradzić? Wszystko zależy od podłoża problemu – poznaj najczęstsze przyczyny i sposoby leczenia przewlekłego kataru u dziecka.
Częsty katar u dziecka, czyli koszmar sezonu infekcyjnego
Ciągły katar u dziecka może być wynikiem częstych i nawracających infekcji dróg oddechowych – niemowlęta oraz dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym zapadają na nie nawet kilkanaście razy w roku, głównie w sezonie jesienno-zimowym. Rodzice często odnoszą wrażenie, że ich maluch w zasadzie nie zdrowieje, zwłaszcza że katar jest najdłużej utrzymującym się objawem przeziębienia i grypy.
Układ odpornościowy dzieci dopiero uczy się zwalczać powodujące infekcje wirusy: to sprawia, że młody organizm reaguje na nie gwałtowniej niż dorosły. Dzieci także na co dzień przebywają w dużych skupiskach ludzi (żłobki, przedszkola, szkoły, place zabaw) – dotykają różnych przedmiotów (często wkładają je do buzi) i bawią się wspólnie, co stwarza dobre warunki do rozprzestrzeniania się zakażeń. Warto zatem zapytać pediatrę o wskazówki dotyczące wzmocnienia odporności dziecka.
Długo utrzymujący się katar u dziecka a infekcje bakteryjne
Katar jest zapaleniem błony śluzowej nosa wywołanym zakażeniem: wirusowym, ale nie tylko – mogą je powodować także bakterie. Długi katar u dziecka może mieć więc związek z nadkażeniem bakteryjnym. A wówczas objawy zaostrzają się po kilku dniach choroby lub mają przebieg cięższy niż zazwyczaj. Mówi się, że katar bakteryjny ma żółty lub zielony kolor – może mieć, ale taka barwa nie zawsze świadczy o obecności bakterii, zdarza się również przy infekcji wirusowej.
Jeśli katar trwa za długo, należy koniecznie skonsultować się z pediatrą – to on znajdzie podłoże problemu i ustali leczenie. W przypadku infekcji bakteryjnych specjaliści nierzadko zalecają antybiotykoterapię.
Przewlekły katar u dziecka a alergiczny nieżyt nosa
Najczęstszą przyczyną przewlekłego kataru są alergeny wziewne – roztocza kurzu domowego, pyłki roślin, naskórek i wydzielina zwierząt (z którymi mamy kontakt poprzez sierść pupili). Wobec ekspozycji na alergen może pojawić się ostry nieżyt nosa, który minie po jakimś czasie, lub katar o charakterze ciągłym bądź sezonowym (roztocza, pyłki). Należy skonsultować się z alergologiem – postawi lub potwierdzi diagnozę i zaplanuje leczenie.
W zależności od nasilenia objawów i wieku dziecka specjalista może przy alergicznym nieżycie nosa zapisać np. leki przeciwhistaminowe i glikokortykosteroidy donosowe. Katar alergiczny nie zawsze daje się wyleczyć całkowicie.
Natomiast już przewlekły katar u niemowlaka raczej nie jest spowodowany alergią wziewną – te rozwijają się po 3. roku życia, a najczęściej w wieku szkolnym.
Nie tylko wodnisty katar – kichanie, świąd nosa, łzawienie, ból głowy
Należy pamiętać, że objawy alergicznego nieżytu nosa to nie tylko katar, ale również dolegliwości ze strony oczu – m.in. łzawienie, zaczerwienienie i świąd oraz zapalenie spojówek. A choć zwykle pojawia się katar wodnisty, który wypływa z nosa lub spływa po tylnej ścianie gardła, cechą alergicznego przewlekłego kataru często jest też niedrożność nosa: wydzielina bywa gęstsza i zalega głębiej. To sprawia, że trudno tę przypadłość odróżnić od „zwykłego” kataru.
W przebiegu alergicznego kataru zwykle występują napady kichania, świąd nosa, bóle głowy i kaszel wynikający ze spływania wydzieliny po gardle.
Nawracający katar u dziecka a przerost migdałka gardłowego
Zarówno alergia, jak i nawracające infekcje dróg oddechowych mogą doprowadzić do przerostu migdałka gardłowego. Jego objawy to wyciek wydzieliny z nosa i upośledzenie jego drożności, zaburzenia oddychania i osłabienie węchu: symptomy typowe dla przebiegu ostrego kataru. Na migdałku zbierają się bakterie. To one odpowiadają za nawracające infekcje – powodują przewlekłe zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych, często również ostre wysiękowe zapalenie ucha środkowego.
Podejrzenie przerostu migdałka gardłowego wymaga konsultacji laryngologicznej i wdrożenia leczenia, najpierw zachowawczego (farmakologicznego), a następnie (jeśli nie będzie poprawy) leczenia chirurgicznego, czyli usunięcia migdałka.
Długotrwały katar u dziecka a inne przyczyny
Infekcje wirusowe i bakteryjne, alergia i przerost migdałka gardłowego oczywiście nie wyczerpują możliwych powodów występowania nawracającego, długotrwałego kataru u dziecka. Przyczyną może być także zapalenie zatok przynosowych, obecność w jamie nosowej ciała obcego bądź jeszcze inne przypadłości laryngologiczne.
U noworodków i niemowląt objawy podobne do kataru daje sapka niemowlęca – niedrożność nosa, wywołana zwykle obrzękiem śluzówki, która objawia się trudnością w oddychaniu i charakterystycznym furczeniem czy bulgotaniem w nosku.
Jak leczyć katar u dziecka?
W powiedzeniu, że leczony katar trwa 7 dni, a nieleczony tydzień jest ziarnko prawdy, ale należy pamiętać, że dla dzieci katar jest niezwykle uciążliwy – faktycznie mocno utrudnia codzienną aktywność: jedzenie, sen i zabawę. Noworodki i niemowlaki przez katar i zatkany nos mają też trudność z oddychaniem, co powoduje rozdrażnienie, apatię i brak apetytu.
Katar u dziecka powinniśmy więc leczyć – sposób terapii trzeba jednak dobrać do przyczyny problemu.
Alergiczny przewlekły nieżyt nosa
W leczeniu przewlekłego kataru alergicznego zwykle niezbędna jest farmakologia, w tym także leki wydawane na receptę. Terapię musi zaplanować specjalista: alergolog. Zwykle zapisuje leki przeciwhistaminowe i donosowe glikokortykosteroidy łagodzące objawy reakcji alergicznej. W części przypadków lekarz może zalecić rozważenie immunoterapii. Podstawą leczenia kataru alergicznego jest jednak samo unikanie alergenu.
Pomocne są również zabiegi płukania nosa i oczyszczania dróg oddechowych za pomocą nebulizacji. Warto zaopatrzyć się w dobry nebulizator siateczkowy dla dzieci (z małą maseczką) i regularnie inhalować aerozolem z soli fizjologicznej. W ten sposób pozbędziemy się części alergenów i złagodzimy objawy kataru czy kaszlu.
Katar w okresie infekcji
Podczas infekcji sprawdzają się różne preparaty lecznicze pomagające zwalczyć uczucie blokady nosa, rozrzedzić wydzielinę i nawilżyć śluzówkę – to m.in. krople na katar. Zawsze należy wybrać produkt dostosowany do wieku dziecka.
Jednak tą podstawą leczenia kataru jest zawsze pozbywanie się go. Starsze dzieci uczą się już dmuchać w chusteczkę i warto je zachęcać do siąkania noska. Niemowlętom tę wydzielinę trzeba odciągać – warto w tym celu wykorzystać elektryczny aspirator kataru (cichy i wygodny sprzęt), a jeśli katar jest bardzo gęsty, to model podłączany do odkurzacza. W przebiegu kataru infekcyjnego też świetnie sprawdzają się nebulizacje. W porozumieniu z lekarzem podczas nebulizacji można podawać leki.
Szukasz towarzysza w walce z katarem u dziecka? Odwiedź sklep Helpmedi – mamy dla Ciebie nowoczesny sprzęt medyczny, który pomoże szybciej uporać się z infekcją czy alergią. Zapraszamy i zachęcamy do kontaktu z naszymi specjalistami!
FAQ:
Przyczyny przewlekłego kataru są różne – to może być nawracająca infekcja, alergia, zapalenie zatok, przerost migdałka gardłowego czy polipy nosa. Należy skonsultować się z lekarzem, który zleci badania, postawi diagnozę i przygotuje leczenie.
Wiele zależy od przyczyny problemu – jeśli jest to alergiczny nieżyt nosa, zwykle są potrzebne leki przeciwhistaminowe czy inne preparaty przeciwalergiczne. Zakażenie bakteryjne często wymaga antybiotykoterapii. Przewlekły katar bywa spowodowany przerostem migdałka – wówczas nierzadko stosuje się nawet leczenie chirurgiczne.
Z długo utrzymującym się katarem u dziecka warto w pierwszej kolejności odwiedzić lekarza – trzeba ustalić przyczynę problemu i dopiero do niej dobrać formę terapii. W ramach „pomocy” warto wykorzystać oczyszczające drogi oddechowe nebulizacje.
