Rodzina
Czy każdy katar jest zaraźliwy?
Czasem rozkłada na łopatki i przykuwa do łóżka, ale przeważnie da się go jakoś przeżyć i mimo cieknącego albo zatkanego nosa w miarę zwyczajnie funkcjonować. A jednak posłanie zakatarzonego dziecka do przedszkola, szkoły lub siebie do pracy to nie zawsze najlepszy pomysł – zwłaszcza dla otoczenia. Czy katar jest zaraźliwy? Kiedy i jak długo? Wyjaśniamy!
Czy katar jest zaraźliwy? Wszystko zależy od przyczyny!
Katar (a fachowo – nieżyt nosa, zapalenie błony śluzowej nosa) jest jedną z reakcji obronnych organizmu – przez zwiększoną produkcję wydzieliny pozbywa się on wszelkich „intruzów”. Należą do nich patogeny (np. wirusy i bakterie), ale też szereg innych czynników, w tym alergeny. Dlatego na pytanie, czy katarem można się zarazić, nie ma prostej odpowiedzi – to zależy, co go wywołało. A z drugiej strony, nawet jeśli jest to katar infekcyjny, zarażamy się nie tyle nim, ile danym wirusem. I może się zdarzyć, że zakatarzona osoba sprzeda nam przeziębienie, lecz przejedziemy je bez uciążliwego kataru lub całkiem bezobjawowo.
Czy można złapać od innych katar infekcyjny i wirusowe zapalenie zatok?
Czy zaraźliwe są przeziębienie, covid, RSV? Tak, możemy się nimi zarazić – a jednym z ich głównych symptomów jest właśnie katar. Gdy ktoś ma tego typu infekcję wirusową i towarzyszy jej katar, to patogeny są w nim obecne. Wówczas wystarczy, że wydzielina z nosa (układu oddechowego) albo ślina chorego – w postaci mikroskopijnych kropelek – trafi do naszych ust, nosa bądź oczu (błon śluzowych) – i dochodzi do zakażenia. Dzieje się to, gdy przebywamy w pobliżu osoby chorej, która kicha, kaszle, a nawet po prostu mówi czy oddycha. Wirusy możemy też przenieść do organizmu na dłoniach, którymi dotykamy skażonej powierzchni, a następnie okolic twarzy. Nie oznacza to jeszcze, że zachorujemy: od tej chwili wszystko jest w „rękach” naszej odporności. Nie musimy wcale złapać kataru – może się okazać, że skończy się na kilku dniach gorszego samopoczucia.
Objawy przeziębienia czy grypy są różne i często w ich przebiegu rozwija się zapalenie zatok przynosowych lub kaszel. Od chorego możemy zarazić się samą infekcją – wirusem, lecz nie symptomami. Czyli u nas nie musi dojść do zapalenia zatok lub innego problemu, z którymi mierzy się osoba, od której się zaraziliśmy.
Czy katar bakteryjny jest zaraźliwy? Jak go rozpoznać?
Infekcje bakteryjne w obrębie dróg oddechowych także rozprzestrzeniają się drogą kropelkową – mechanizm działa tak samo, jak opisany powyżej. Katar bakteryjny może różnić się wyglądem i konsystencją od wirusowego, jednak nie musi i czasem trudno je rozróżnić. Często przyjmuje żółtawe, zielonkawe zabarwienie i jest gęsty, śluzowaty, nierzadko wydziela nieprzyjemny zapach. Natomiast to, co jest najbardziej charakterystyczne dla infekcji bakteryjnej, to ostry nieżyt błony śluzowej, czyli objawy są nasilone i uciążliwe. Z reguły towarzyszą im także inne symptomy, jak gorączka, ból gardła lub kaszel. Może powodować uczucie zatkanego nosa i ściekanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła, co rodzi konieczność jej odkrztuszania.
Czy jest to katar wirusowy, czy bakteryjny, w praktyce stwierdzić może jedynie lekarz. W przebiegu infekcji wirusowych choremu także zwykle najpierw dokucza wodnista wydzielina, która leje się z nosa, zwłaszcza po atakach kichania – dopiero w ciągu kolejnych dni katar gęstnieje, by zacząć uciążliwie zalegać. Nie oznacza to jeszcze infekcji bakteryjnej, choć do takiego nadkażenia również może dojść.
A co z katarem alergicznym i takimi chorobami jak zapalenie spojówek?
Zupełnie inny charakter ma katar alergiczny – katar sienny. Nie zarażamy się nim – ani alergią, która go wywołuje. Po prostu tak już jest, że dla jednych z nas pyłki niektórych roślin, roztocze kurzu czy też substancje znajdujące się w sierści zwierząt są alergenami, a dla innych nie. Dziecko z katarem alergicznym możemy bez obaw wysłać do szkoły. Jeśli problem dotyczy nas, możemy śmiało pójść do pracy czy zwyczajnie oddać się codziennym zadaniom. W obu przypadkach warunek jest tylko jeden – przynajmniej w miarę dobre samopoczucie. Z powodu kataru siennego nikt naszego dziecka lub nas nie powinien odesłać do domu. A jeśli próbuje, wystarczy się „wytłumaczyć”.
Katar alergiczny zwykle jest wodnisty i bezbarwny. Często towarzyszy mu świąd nosa, kichanie i łzawienie oczu, a nawet zapalenie spojówek. Żadnej z tych przypadłości nie „sprzedamy” drugiej osobie, nawet w bezpośrednim bliskim kontakcie.
Katar sienny może jednak przypominać wirusowy i bakteryjny – być gęsty czy zalegać w nosie. To takiej jego formy często doświadczają cierpiący na całoroczną alergię, np. na roztocza. Wrażenie zalegającego kataru i utrudnionego oddychania miewają także osoby mające obrzękniętą błonę śluzową nosa, z powodu np. polipów lub skrzywionej przegrody. W żadnej z tych sytuacji borykający się z problemem nie zaraża, natomiast powinien udać się do lekarza, który ustali, jak leczyć katar czy obrzęk i ich przyczynę.
Jak długo katar jest zaraźliwy?
Chory na przeziębienie, grypę może zarażać na krótko przed pojawieniem się objawów i nawet przez 7-10 dni, choć szczyt zakaźności przypada na 2, 3 pierwsze dni infekcji, gdy symptomy są najsilniejsze. Dzieci i osoby z osłabionym układem odpornościowym mogą rozprzestrzeniać wirusy jeszcze dłużej. Mówi się, że katar leczony trwa 7 dni, a nieleczony tydzień. Jednak w rzeczywistości można i warto go łagodzić, co często przyczynia się do szybszego powrotu do zdrowia.
U najmłodszych dzieci (do około 2. roku życia) w ruch powinien pójść np. elektryczny aspirator kataru* (chociaż na bardzo gęstą i zalegającą głęboko wydzielinę polecamy model podłączany do odkurzacza). Całą rodzinę, wszystkich jej członków niezależnie od wieku, wesprze nebulizator siateczkowy** i wdychanie mgiełki z soli fizjologicznej, która oczyszcza i nawilża drogi oddechowe. Pomóc mogą również klasyczne inhalacje, krople i spraye upłynniające wydzielinę i obkurczające naczynia krwionośne – należy jednak stosować je maksymalnie krótko.
Podsumowując: katar jest nośnikiem wirusów i bakterii i poprzez niego, a także inne wydzieliny np. ślinę chory zaraża nimi innych, rozprzestrzeniając infekcję. Jeśli masz katar i podejrzewasz u siebie przeziębienie czy grypę, zostań przez kilka dni w domu. Zawsze też unikaj kontaktu z osobami zakatarzonymi – chyba że wiesz o ich katarze alergicznym (lub spowodowanym inną nieinfekcyjną przyczyną). Zdrówka! 🙂
FAQ:
- Czy zielony katar jest zaraźliwy?
Zielony lub żółty katar może być zaraźliwy – zwykle wywołują go wirusy lub bakterie, które właśnie poprzez wydzielinę (drogą kropelkową) mogą dostać się do organizmu człowieka przebywającego w pobliżu osoby chorej.
- Czy zapaleniem zatok można się zarazić?
Można zarazić się patogenem, który wywołał zapalenie zatok – w przebiegu np. grypy bądź przeziębienia. Nie oznacza to jednak, że u osoby zakażonej pojawi się odpowiedź ze strony zatok. Do zakażenia zwykle dochodzi drogą kropelkową.
- Dlaczego katarowi często towarzyszy zatkany nos?
W przebiegu kataru często pojawia się obrzęk śluzówki (spowodowany zwiększonym przepływem krwi w tym rejonie) lub rozwija się zapalenie zatok przynosowych, które wywołują uczucie zatkanego nosa.
*Producent aspiratora: HuBdic CO., LTD 301,191-1, Anyang-dong, Manan-gu, Anyang-si, Gyeonggi-do, 14084, Korea, tel: 82-31-442-449
Podmiot odpowiedzialny: S.B. PHARMA GMBH, Bunsenstr. 14 53121 Bonn, Niemcy
Produkt: Aspirator elektryczny Electrino
Zastosowanie: Odciąganie kataru, higienizacja nosa u niemowląt i dzieci
Uwaga! To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.
** Producent nebulizatora NE-M01L: Contec Medical Systems Co.,LTD
Podmiot odpowiedzialny: Shanghai International Holding Corp. GmbH (Europe)
Produkt: NebuCare MAX Zestaw do nebulizacji niemowląt i dzieci
Zastosowanie: Nebulizacja solą fizjologiczną i podawanie leków
Uwaga! To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.
